Nếu bạn đang nghĩ đến việc bắt đầu kinh doanh của riêng bạn, hoặc sở hữu công ty của riêng bạn, thì việc suy nghĩ cẩn thận về mô hình kinh doanh của bạn là vô cùng quan trọng đối với sự thành công trong kinh doanh của bạn.
Trong bài viết này, bạn sẽ tìm hiểu thêm về mô hình kinh doanh là gì, tại sao chúng lại quan trọng, và tất cả các mô hình kinh doanh mới và khác nhau hiện có.
Table of Contents
Mô hình kinh doanh là gì?
Mô hình kinh doanh đề cập đến chiến lược mà một doanh nghiệp phát triển để tạo ra lợi nhuận. Đó là lời giải thích về cách một công ty có kế hoạch cung cấp giá trị cho khách hàng trong một phạm vi giá cả hợp lý. Công ty sẽ xác định hàng hóa hoặc dịch vụ nào sẽ được bán, thị trường nào để nhắm mục tiêu, cũng như bất kỳ chi phí nào có thể phát sinh cho doanh nghiệp. Điều quan trọng đối với bất kỳ công ty nào là phải có một mô hình kinh doanh và ý tưởng kinh doanh bất kể quy mô hoặc nó đã tồn tại được bao lâu.
Mô hình kinh doanh mới sẽ giúp các công ty mới và đang phát triển thu hút được các nhà đầu tư, tìm được đội ngũ nhân viên chất lượng và tạo động lực cho các nhà quản lý và nhân viên. Các công ty đã được thành lập tốt cũng nên có một mô hình kinh doanh mới mà họ xem xét và cập nhật thường xuyên. Nếu không, họ sẽ có nguy cơ bỏ lỡ các xu hướng và sẽ không chuẩn bị cho bất kỳ thách thức cuối cùng nào. Hơn nữa, có một mô hình kinh doanh vững chắc sẽ giúp bất kỳ nhà đầu tư tiềm năng nào đánh giá và hiểu được các doanh nghiệp mà họ quan tâm.
Khi phát triển mô hình kinh doanh của mình, các doanh nhân sẽ thử nghiệm các cách khác nhau để cấu trúc chi phí, mô hình doanh thu và các dòng doanh thu.
Mô hình kinh doanh nói chung sẽ được chia thành ba phần khác nhau:
- Mọi thứ liên quan đến sản phẩm và mặt sản xuất của mọi thứ, chẳng hạn như nguyên liệu, lao động, thiết kế và sản xuất.
- Mọi thứ liên quan đến bán hàng và giới thiệu sản phẩm trước mặt khách hàng. Điều này sẽ bao gồm phân phối, cung cấp dịch vụ, đánh dấu và xử lý bán hàng.
- Mọi thứ liên quan đến thanh toán và dòng tiền, chẳng hạn như phương thức thanh toán, chiến lược định giá và thời gian thanh toán.
Nói một cách đơn giản, mô hình kinh doanh là kết quả của quá trình nghiên cứu được thực hiện về chi phí và chi phí của doanh nghiệp, cũng như số tiền sẽ được tính cho hàng hóa và dịch vụ được cung cấp. Nếu một mô hình kinh doanh được thực hiện tốt, sẽ có nhiều tiền từ khách hàng đến kinh doanh hơn là chi phí sản xuất ra khỏi doanh nghiệp.
Khi xem xét mô hình kinh doanh của họ, các công ty có thể tinh chỉnh bất kỳ thứ gì trong ba loại mô hình kinh doanh này. Ví dụ, họ có thể chọn giảm chi phí phát sinh do sản xuất và thiết kế. Hoặc họ có thể tìm ra những cách tốt hơn để tiếp thị sản phẩm của mình. Họ cũng có thể tìm ra những cách mới để khiến khách hàng của họ trả tiền.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là không cần phải tạo ra một mô hình kinh doanh hoàn toàn mới để có một chiến lược hiệu quả. Có thể sử dụng một mô hình kinh doanh hiện có và trình bày nó cho các khách hàng khác nhau. Ví dụ, các công ty cung cấp dịch vụ ăn uống thường hoạt động theo mô hình kinh doanh tiêu chuẩn nhưng sẽ hướng đến các đối tượng khác nhau.
Tại sao một mô hình kinh doanh mới lại quan trọng
Có một mô hình kinh doanh sẽ cho phép bạn khai thác giá trị từ ý tưởng của mình. Sẽ rất tốt nếu bạn có những ý tưởng kinh doanh mới về sản phẩm hoặc dịch vụ mà bạn có thể cung cấp. Tuy nhiên, bạn cần có khả năng sao lưu những ý tưởng này và có thể giải thích cách bạn lên kế hoạch thực hiện chúng. Thảo luận những điều này với đồng nghiệp sẽ giúp bạn phát hiện ra các vấn đề tiềm ẩn và thách thức liên quan đến ý tưởng của bạn.
Một mô hình kinh doanh mạnh có thể mở đường cho thành công trong kinh doanh. Chuẩn bị một mô hình kinh doanh giống như đặt nền móng cho công ty của bạn. Nó sẽ giúp bạn có cái nhìn khách quan về ý tưởng kinh doanh và đánh giá thực tế cơ hội thành công của mình.
Bằng cách này, bạn sẽ có thể tìm ra khái niệm kinh doanh của mình, cách bạn sẽ tạo ra giá trị cho khách hàng, cách bạn định vị sản phẩm của mình trước khách hàng tiềm năng, cách bạn sẽ quản lý sự cạnh tranh, cũng như chi phí và doanh thu bạn có thể mong đợi.
Các mô hình kinh doanh mới hiện nay
Marketplace Model (Mô hình thị trường)
Đối với một số ngành, thị trường đã có sẵn hoặc có tiềm năng phá vỡ lớn. Mô hình kinh doanh được sử dụng ở đây thường là thị trường kỹ thuật số kết nối người bán và người mua trên một nền tảng chung. Tiền thường được tạo ra thông qua phí môi giới, hoa hồng hoặc chi phí giao dịch cố định. Tuy nhiên, cũng có thể sử dụng phí thành viên trên nền tảng hoặc để tạo tiền thông qua quảng cáo/dịch vụ định vị cao cấp.
Ví dụ điển hình: Amazon, Alibaba, Uber, eBay.
Freemium Model (Mô hình miễn phí)
Một trong những mô hình kinh doanh được nhiều doanh nghiệp sử dụng nhất. Người tiêu dùng nhận được một sản phẩm hoặc dịch vụ miễn phí. Chỉ cung cấp các chức năng cơ bản và đối với các chức năng cao cấp, không có nhãn hiệu hoặc phần mở rộng của dịch vụ, khách hàng sau đó phải trả tiền.
Bằng cách này, bạn có thể nhanh chóng tiếp cận cơ sở khách hàng rộng lớn, mở rộng quy mô kinh doanh của mình sang các thị trường mới và tạo thu nhập khi chuyển đổi khách hàng thành khách hàng trả tiền.
Mô hình này đặc biệt áp dụng cho các sản phẩm hoặc dịch vụ có chi phí cận biên thấp (chi phí bổ sung cho mỗi khách hàng bổ sung) hoặc nơi thông tin tiếp thị và khách hàng có giá trị cao hơn chi phí hoạt động. Chìa khóa cho các mô hình như vậy cũng là chuyển đổi. Bạn cần tìm một giải pháp miễn phí hấp dẫn khách hàng, nhưng cũng không thể đáp ứng hoàn hảo, để họ sẵn sàng trả phí bảo hiểm.
Ví dụ điển hình: Spotify, Linkedin, Xing, Canva.com, MailChimp.
Virtualization Model (Mô hình ảo hóa)
Mô hình ảo hóa mô tả việc bắt chước một quy trình vật lý truyền thống trong môi trường ảo, ví dụ: một không gian làm việc ảo. Điểm mạnh của mô hình này đó chính là khách hàng có thể truy cập từ bất kể vị trí nào hay trên bất kể thiết bị nào. Nhưng đổi lại khách phải trả tiền để vào dịch vụ ảo.
Vào năm 2022, tình hình dịch bệnh vẫn chưa có dấu hiệu giảm, nên là việc đi lại cũng rất khó khăn. Làm việc từ xa đang tự thiết lập trở thành cách thức làm việc tiêu chuẩn thông qua các cuộc họp và hội thảo trực tuyến, được hỗ trợ bởi các công cụ làm việc trực tuyến tốt. Zoom và Microsoft Teams đang ảo hóa quá trình tổ chức và tạo hoạt ảnh cho các cuộc họp và các loại phiên làm việc khác, Miro và Mural đang ảo hóa các quy trình đằng sau nội dung của các phiên này.
Ví dụ về các công ty áp dụng mô hình này:
- Zoom
- Microsoft Teams
- Miro
- Mural
Supcription Model (Mô hình đăng ký)
Sản phẩm và dịch vụ thường cũng có thể được cung cấp dưới dạng đăng ký. Một số tiền thường chỉ xảy ra một lần được chia nhỏ hoặc một dịch vụ mới được tạo ra được lập hóa đơn theo định kỳ. Mục đích là để ràng buộc khách hàng về lâu dài. Ngược lại với việc mua một lần, khách hàng được hưởng lợi từ những cải tiến và mở rộng của dịch vụ.
Các sản phẩm không thể phân chia cũng có thể được chuyển đổi thành một gói đăng ký tại đây. Amazon đã cung cấp một ví dụ với hệ thống này về cách các sản phẩm như chất tẩy rửa, mỹ phẩm, v.v. cũng có thể được giao hàng tự động thường xuyên. Đăng ký là rất mạnh mẽ vì điều này cho phép bạn tạo thu nhập theo thời gian và phát triển công ty của bạn mà không có quá nhiều “cao và thấp”.
Ví dụ điển hình: Amazon, Netflix, Internet Provider.
Pyramid Model (Mô hình kim tự tháp)
Mô hình kim tự tháp
là mô hình bán hàng điển hình đã có từ nhiều năm nay. Đặc biệt là do dễ dàng thanh toán bằng các hỗ trợ kỹ thuật, các mô hình kim tự tháp này có thể được xây dựng nhanh chóng và dễ dàng quản lý. Nó đặc biệt thú vị đối với các sản phẩm có tỷ suất lợi nhuận cao và có thể dễ dàng giải thích.
Ví dụ điển hình: Amazon Affiliate, Microsoft, Dropbox.
User Experience Premium Model (Mô hình trải nghiệm người dùng cao cấp)
Đây là một mô hình cao cấp có thể dễ dàng quan sát bằng cách sử dụng Apple. Trải nghiệm khách hàng tốt sẽ làm tăng giá trị cho một sản phẩm có thể trao đổi. Dịch vụ, thương hiệu và đặc biệt là trải nghiệm của khách hàng được cải thiện và được tính giá cao.
Ví dụ điển hình: Tesla, Apple và Premium-Brands.
Ecosystem Model (Mô hình hệ sinh thái)
Để ràng buộc khách hàng với một hệ sinh thái trong dài hạn thông qua quy trình “khóa chặt” trong một dịch vụ là giấc mơ của mọi doanh nhân. Ví dụ: nếu bạn có điện thoại di động của Apple hoặc với Android, bạn có thể được bao gồm trong hệ sinh thái này. Bạn mua phần cứng và sử dụng phần mềm chỉ có thể tương thích với cùng một hệ thống. Điều này làm cho việc thay đổi trở nên khó khăn và cũng ngăn cản sự cạnh tranh mới giành được chỗ đứng.
Ví dụ điển hình: Apple, Google.
On-demand Model (Mô hình theo yêu cầu)
Thời gian là tiền bạc, đó là cấu trúc của mô hình kinh doanh này. Quyền truy cập ngay lập tức được bán hoặc cũng là quyền truy cập đặc biệt vào “thời gian”. Việc giao hàng, sản phẩm hoặc dịch vụ có thể được gọi lên tại một thời điểm nhất định.
Video theo yêu cầu, taxi theo yêu cầu và nhiều hệ thống khác là những ví dụ điển hình. Các công ty hoặc cá nhân hàng hóa hoặc thời gian cung cấp dịch vụ của họ cho những người không có hàng hóa và thời gian nhưng bằng tiền.
Ví dụ điển hình: Amazon Prime, Uber, Upwork, Dịch vụ đám mây.
Tổng kết
Công nghệ đang thay đổi thế giới của chúng ta và còn sẽ thay đổi nhiều nữa trong tương lai. Chúng ta phải nhận ra rằng các mô hình kinh doanh cổ điển như mua và bán với giá cao sẽ không còn hoạt động đơn lẻ. Một lần nữa, điều quan trọng cần nhấn mạnh là đây là những ví dụ. Một mô hình kinh doanh mới thành công có thể bao gồm nhiều yếu tố khác nhau và kết hợp các dòng thu nhập khác nhau.
